zondag 17 maart 2013


Hoe was de situatie na de val van de Berlijnse Muur in Berlijn en hoe ontwikkelde deze zich?


De eerste weken na de val van de muur heerste er een feeststemming omdat mensen elkaar na ruim 28 jaar weer in de armen konden sluiten. Mensen zagen eindelijk weer oude bekenden en konden hun verhaal houden. Er was echter nog een probleem en dat was dat de communistische staatsvorm nog niet verdwenen was. De muur was uit onmacht gevallen, maar de regering onder Honecker zetelde nog steeds in Oost-Berlijn. Zij probeerden tegen beter weten in de DDR in stand te houden. Het heeft in werkelijkheid nog bijna een jaar geduurd totdat Duitsland daadwerkelijk verenigd werd en wel op 3 Oktober 1990. De DDR en BRD gingen op in een Duitsland dat geleid werd door de voormalig West Duitse kanselier Helmut Kohl. Hij had de moeilijke taak om Duitsland weer echt een te laten worden en dat zowel in economisch als in sociaal opzicht. Dit bleek moeilijker te wezen dan wie dan ook had gedacht. Oost en West hadden sinds 1948 een totaal verschillende ontwikkeling doorgemaakt. Jongere Oost-Duitsers hadden nooit een andere staatsvorm gekend als het communisme. Het grootste probleem voor hen betrof dan ook het voor zichzelf zorgen. Zij waren gewend dat de staat hun zaakjes wel regelde, vooral na de sociale politiek van Honecker. Ten eerste kreeg Kohl te maken met grote maatschappelijke verschillen, die vooral in Berlijn erg duidelijk zichtbaar werden. De Oost en West Duitsers hadden allebei hun mening over elkaar klaar. Zo vonden de Ossies zoals de West Duitsers de Oost Duitsers noemden dat West Duitsers egoïstisch en arrogant waren. Dit werd veroorzaakt doordat zij in een kapitalistische democratie voor zichzelf op moesten komen. Ze moesten het beste van zichzelf laten zien om hogerop te komen. Voor Oost Duitsers was dit niet nodig geweest omdat er voor hen gezorgd werd. Ze hadden geen last van werkloosheid en van grote verschillen in lonen. Nu werden zij hier door de vrije markt economie plotseling wel mee geconfronteerd. Verder konden Oost Duitsers het niet uitstaan dat West Duitsers zo betweterig waren en ze hadden het gevoel dat zij constant de baas speelden over de voormalige DDR. Dit was ook niet zo verwonderlijk omdat West Duitsers ook daadwerkelijk beter opgeleid waren. Er moet wel bij verteld worden dat de dankbaarheid van de Oost Duitsers de boventoon speelde. Zij kregen ieder jaar 150 miljard Mark van de Duitse regering om hun achterstand op West- Duitsland goed te maken. Dit was echter wel een probleem voor veel West-Duitsers. Vooral de Duitsers die voor de muur weinig banden hadden met Oost Duitsland vonden het moeilijk te accepteren dat er zoveel geld in de oude DDR werd gepompt. Duitsers in bijvoorbeeld het Rijnland woonden honderden kilometers van Oost-Duitsland af. Er werd zelfs solidariteitstoeslag geheven. Dit was een extra belasting die elke Duitser geacht werd te betalen. Veel West-Duitsers vonden echter dat de Oost-Duitsers er maar harder voor hadden moesten werken, zij werden dan ook vaak als lui bestempeld. De samenwerking om de grote verschillen in Duitsland recht te trekken hebben hun uitwerking gehad. Nu vijftien jaar later zijn de verschillen een stuk kleiner geworden, maar er is nog steeds veel te doen. Men schat dat het zeker nog eens vijftien jaar duurt voordat de sociale maar vooral economische verschillen verdwenen zijn. De economische verschillen zijn nog lang niet zo goed opgelost als de sociale problemen. De DDR had veel bedrijven die verliesgevend waren maar konden voorbestaan doordat ze gefinancierd werden door de staat. Nu het communistische regime heeft plaatsgemaakt voor het kapitalisme moesten deze bedrijven het zelf maar uitzoeken met minimale steun. Veel bedrijven gingen hierdoor dan ook failliet. De Oost-Duitsers kregen met een geheel nieuw fenomeen te maken en dat was de massale werkloosheid. Vele Oost-Duitsers kwamen op straat te staan en moesten van een kleine uitkering rond zien te komen. Dit was een groot nadeel van de vrije markt –economie. Voorlopig zal er nog steeds veel geld moeten worden gepompt in de voormalige DDR. Veel bedrijven zijn nog steeds onrendabel omdat hun arbeidsproductiviteit te laag is. De lonen zijn echter wel flink gestegen waardoor de bedrijfskosten boven de omzet uit stijgen. Verder willen nog niet genoeg Westerse bedrijven zich in voormalig Oost-Duitsland vestigen. Er was nog een probleem met Oost-Duitsland en vooral Oost-Berlijn en dat was dat er zeer veel milieuvervuiling was. De grond is op veel plaatsen vervuild en de uitstoot van fabrieken is veel te hoog. Ook het verhelpen van dit probleem kost veel geld. Na de eenwording zijn ze wel begonnen met het opzetten van een groot renovatieplan voor de stad Berlijn. Dit is alleen geen goed plan geweest omdat Oost-Duitsland in de jaren tachtig diep in de schulden zat. Dit was dus weer een kostenpost voor de voormalige BRD. Het plan hield in dat Berlijn een grote bouwput zou worden en er na decennia van ellende en veroudering beter uit zou komen dan ooit te voeren en haar oude glorie als eind jaren twintig weer terug zou krijgen. De uitvoering heeft slechts voor een failliete gemeente Berlijn en vele schulden gezorgd. Bij sommige Duitsers ontstond zelfs heimwee naar de oude situatie. Bij de Oost Duitsers werd dit Ostalgie genoemd. Deze heimwee heeft er mede voor gezorgd dat Helmut Kohl plaats moest maken voor Gerard Schroder. Kohl heeft echter wel veel voor elkaar gekregen en wordt samen met de Russische presidenten Gorbatsjov en Jeltsin gezien als de redder van de Duitse eenheid. Het is ook de Russische presidenten niet altijd in dank afgenomen. Kohl heeft echter wel voor grote hervormingen gezorgd en heeft direct na de eenwording zijn plannen om van Duitsland weer een echte eenheid te maken uitgewerkt in een tienpuntenplan.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten